Dotychczas osoby, które przyjechały do Polski z powodu konfliktu zbrojnego w Ukrainie mogły ubiegać się o pobyt czasowy w uproszczonej procedurze (karta pobytu na okres 3 lat) po 9 miesiącach pobytu w Polsce. Rząd zrezygnował z tego rozwiązania. Zamiast tego od 1 kwietnia 2023 możesz ubiegać się o udzielenie:
- zezwolenia na pobyt czasowy i pracę
- zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej.
- zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji
Jeżeli spełniasz poniższe kryteria:
- posiadasz numer PESEL ze statusem UKR
- Zamierzasz przebywać w Polsce dłużej niż 3 miesiące
I twoim głównym celem pobytu w Polsce jest:
- wykonywanie pracy
- prowadzenie działalności gospodarczej
- wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji
Udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy oznacza utratę uprawnień wynikających z ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa m.in. dostępu do świadczeń pieniężnych i niepieniężnych, dostępu do opieki medycznej, dostępu do edukacji i innych usług publicznych.
Zmiany w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy (obowiązujące od 1.01.2023 roku)
- Wniosek o nadanie numeru PESEL ze statusem UKR obywatel Ukrainy powinien złożyć w terminie 30. dni od dnia przybycia do Polski.
Obecnie każda osoba, która nie ma numeru PESEL UKR będzie miała obowiązek złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL UKR w terminie 30-dni.
Składając wniosek PESEL UKR należy dodatkowo złożyć oświadczenie o tym, iż nie posiada się innych tytułów pobytowych, wyłączających korzystanie ze spec-ustawy (np. pobyt czasowy, pobyt stały, status uchodźcy, pobyt humanitarny, tolerowany, ochrona czasowa w innym państwie UE, inne wskazane w ustawie).
- Osoby, które korzystają z ochrony czasowej w innych państwach nie mogą korzystać z ochrony czasowej w Polsce.
Składając wniosek o nadanie numeru PESEL UKR musisz złożyć oświadczenie o tym, czy korzystasz z ochrony w innym państwie UE.
Obywatel Ukrainy, który korzysta z ochrony czasowej z powodu działań wojennych w Ukrainie na terytorium innego państwa UE nie można korzystać z przepisów spec-ustawy i ochrony czasowej w Polsce.
W przypadku obywateli państw trzecich i bezpaństwowców, którzy przybyli do Polski z powodu wojny, jeśli Urząd do Spraw Cudzoziemców dowie się o korzystaniu z ochrony w innym państwie UE, anuluje zaświadczenie wydane w Polsce.Jeśli Urząd będzie znał aktualny adres osoby, której zaświadczenie będzie anulowane, poinformuje ją o tym na piśmie. Zaświadczenie należy w takim przypadku zwrócić w terminie 15-tu dni.
- Świadczenia rodzinne, wychowawcze, dobry start, rodzinny kapitał opiekuńczy, dofinansowanie pobytu w żłobku – w przypadku wyjazdu z Polski
Wypłata świadczeń rodzinnych, wychowawczych, dobry start, rodzinny kapitał opiekuńczy, dofinansowania pobytu w żłobku będą wstrzymane jeżeli uprawniony obywatel Ukrainy lub dziecko wyjadą z terytorium Polski. W razie ponownego wjazdu oraz spełnienia warunków uprawniających do świadczeń wypłaty będą dokonywane od miesiąca, w którym zostały wstrzymane.
Straż Graniczna będzie udostępniać ZUS-owi i organom właściwym do wypłaty powyższych świadczeń informacje o datach wjazdu i wyjazdu z Polski.
- Wycofanie możliwości ubiegania się o zezwolenie na pobyt czasowy w uproszczonej procedurze (karta pobytu) po 9-ciu miesiącach pobytu w Polsce.
Dotychczas osoby, które przyjechały do Polski z powodu konfliktu zbrojnego w Ukrainie mogły ubiegać się o pobyt czasowy w uproszczonej procedurze (karta pobytu na okres 3 lat) po 9 miesiącach pobytu w Polsce. Rząd zrezygnował z tego rozwiązania.
- Możliwość ubiegania się o zezwolenie na pobyt czasowy (karta pobytu) – w celu podejmowania pracy, pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Blue Card), prowadzenia działalności gospodarczej – na zasadach ogólnych.
Obywatel Ukrainy korzystający z ochrony czasowej w Polsce i posiadający PESEL UKR może ubiegać się na zasadach ogólnych o:
- zezwolenie na pobyt czasowy i pracę,
- zezwolenie na pobyt w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Blue Card)
- zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej
W przypadku złożenia wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy w celu innym niż wskazane powyżej wniosek jest pozostawiany bez rozpoznania.
Ważne: Jeżeli przy składaniu wniosku o PESEL UKR w rejestrze umieszczono odciski palców złożenie wniosku o ww. zezwolenie na pobyt czasowy nie wymaga osobistej obecności (nie trzeba ponownie oddawać odcisków palców przy składaniu wniosku). Wojewoda może jednak wezwać wnioskodawcę do osobistego stawiennictwa w celu przedłożenia oryginału dokumentu podróży, a w razie udzielenia zezwolenia (pozytywnej decyzji) w celu złożenia odcisków palców, jeśli nie było możliwym umieszczenie wcześniej złożonych odcisków w osobnej bazie.
Przepisy wprowadzające powyższą możliwość wchodzą w życie 1 kwietnia 2023 roku.
Jeżeli obywatel Ukrainy, który przyjechał do Polski przed 24-tym lutego 2022 złożył wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy, ale:
Jeśli przyjechałaś/eś do Polski przez 24 lutego 2022 i złożyłeś/aś wniosek o pobyt czasowy, ale:
- nie spełniasz wymogów udzielenia zezwolenia ze względu na (deklarowany) cel pobytu,
- nie jesteś w stanie uzasadnić pobytu dłuższego niż 3 miesiące
- złożyłaś/eś wniosek podczas nielegalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywa na tym terytorium nielegalnie
w okresie do 24 sierpnia – możesz uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy na okres 1 roku, licząc od dnia wydania decyzji.
Jeśli ubiegasz się o zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej i prowadzisz jednoosobową działalność (wpis do CEIDG) w postępowaniu w okresie do 24 sierpnia 2023 roku nie musisz wykazywać spełnienia warunku dochodu lub zatrudnienia.
Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę dla obywatela Ukrainy może zostać wydane z zastrzeżeniem wymogu powiadomienia (pracodawca powiadamia Urząd Pracy przez portal praca.gov.pl). Pracodawca ma na to 14 dni od doręczenia decyzji o udzieleniu zezwolenia.
Jeżeli decyzja z zastrzeżeniem powiadomienia została doręczona przed wejściem w życie niniejszych zmian w ustawie pracodawca powinien dokonać zgłoszenia w terminie 14-tu dni od dnia wejścia w życie zmian.
- Przedłużenie okresów legalnego pobytu obywateli Ukrainy do 24 sierpnia 2023 roku
Jeżeli termin ważności tytułu legalnego pobytu obywatela Ukrainy przypada po dniu 24-tym lutego 2022 roku, ważność tego tytułu jest przedłużona do dnia 24 sierpnia 2023 roku.
Dotyczy to następujących tytułów legalnego pobytu:
- ruch bezwizowy (biometria) – pobyt na terytorium RP uważa się za legalny do 24 sierpnia 2023,
- wiza krajowa (D) – okres ważności wizy przedłużony do 24 sierpnia 2023 roku (nie umieszcza się naklejki, wiza w okresie przedłużenia nie uprawnia do przekraczania granicy),
- wiza Schengen (C) wydana przez organ Polski oraz wizy wydane przez inne państwa Schengen – pobyt uważa się za legalny do 24 sierpnia 2023,
- zezwolenie na pobyt czasowy – okres ważności przedłużony z mocy prawa do 24 sierpnia 2023 roku
- zezwolenia pobytowe uprawniające do podróżowania po obszarze Schengen, wydane przez inne państwa obszaru Schengen – pobyt uważa się za legalny do 24 sierpnia 2023 roku.
Jeżeli termin ważności dokumentów pobytowych ob. Ukrainy przypada po dniu 24-tym lutego 2022 roku ważność tych dokumentów jest przedłużona do 24 sierpnia 2023 roku. Dotyczy to następujących dokumentów:
- karta pobytu
- polski dokument tożsamości cudzoziemca
- dokument „zgoda na pobyt tolerowany”
Uwaga! W dalszym ciągu dokumenty te (karta pobytu), w okresie na który przedłużona jest ich ważność, nie uprawniają do przekraczania granicy. W okresie tym dokumenty nie są wymieniane.
Jeżeli obywatel Ukrainy był zobowiązany do powrotu w okresie po 24-tym lutego 2022 roku termin powrotu jest przedłużony do dnia 24 sierpnia 2023 roku.
W okresie do 24 sierpnia 2023 roku można wobec obywatela Ukrainy nie wszczynać postępowania w sprawie zobowiązania do powrotu, a wszczęte umorzyć, jeżeli przemawia za tym ważny interes tego obywatela. Nie dotyczy to sytuacji, w której postępowanie to może być lub zostało wszczęte z uwagi na względu obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub interes RP.
- Wyjazd z Polski a PESEL UKR
Wyjazd z Polski na okres poniżej 30 dni nie powoduje utraty PESEL UKR. Jedyna zmiana polega na zmianie określenia terminu (poprzednio utratę PESEL UKR powodował wyjazd na okres powyżej „1 miesiąca”, obecnie termin ten został zastąpiony terminem „30 dni”).
Straż Graniczna prowadzi rejestr obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi oraz którzy złożyli wniosek o PESEL UKR. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami w tym rejestrze powinna znaleźć się informacja o dacie przekroczenia granicy Polski na kierunku wjazdowym i wyjazdowym.
Status UKR zgodnie z przepisami jest automatycznie cofany dopiero jeżeli Straż Graniczna przekaże z powyższego rejestru informacje o:
- wyjeździe z Polski na okres powyżej 30. dni
- fakcie posiadania przez obywatela Ukrainy jednego z tytułów pobytowych – pobyt stały, pobyt rezydenta długoterminowego, pobyt czasowy, status uchodźcy, ochrona uzupełniająca, pobyt tolerowany, pobyt humanitarny albo złożeniu przez ob. Ukrainy wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej status uchodźcy
- fakcie korzystania przez obywateli Ukrainy z ochrony czasowej w innym państwie UE
- Z dniem 24 sierpnia 2023 roku przestaną obowiązywać przedłużenia tytułów pobytowych z powodu epidemii COVID.
Ważność tytułów pobytowych (pobytu bezwizowego, wiz, zezwoleń na pobyt czasowy i inne – zgodnie z odrębnymi przepisami) jest obecnie w Polsce przedłużony do czasu zakończenia stanu zagrożenia epidemicznego COVID.
Z dniem 24 sierpnia 2023 roku przestaną obowiązywać przepisy przedłużające okres ważności pobytu z uwagi na stan zagrożenia epidemicznego. Do tego czasu trzeba więc będzie uregulować swoją sytuację prawną i upewnić się co do posiadania ważnego tytułu pobytowego.
- Zawieszenie terminów rozpatrywania spraw o zezwolenia pobytowe.
Do dnia 24 sierpnia 2023 roku nie biegną terminy na załatwienie spraw dotyczących tytułów pobytowych, dotyczy to postępowań o:
- udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, pobyt stały, pobyt rezydenta długoterminowego UE,
- zmianę zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Blue Card),
- cofnięcie zezwolenia na pobyt czasowy, pobyt stałym pobyt rezydenta terminowego.
