Duża liczba osób, które weszły na polski rynek pracy po 24 lutego i ich często skomplikowana sytuacja życiowa sprawiają, że polscy pracodawcy chcą zatrudnić ich na „swoich” warunkach, a mówiąc wprost – często oszukują.

I dzisiaj właśnie chcemy opowiedzieć o kilku schematach oszustw pracodawców na polskim rynku pracy.

✅1. „Popracuj miesiąc, a potem sporządzimy Ci umowę”

Według polskiego prawa pracy umowa musi być podpisana w ciągu pierwszych kilku dni pracy, idealnie – w dniu rozpoczęcia.

Ryzyko:

Jeżeli pod koniec tego miesiąca okaże się, że pracodawcy coś „nie gra”, brak podpisanej umowy oznacza brak gwarantowanej wypłaty.

Jak się ubezpieczyć:

📌1. Prosić / przypominać, że należy jednak podpisać umowę;

📌2. Póki nie dostałeś umowy – dokumentować WSZYSTKIE działania: grafik, umawiać się z pracodawcą przez maila / sms-y, messenger itd.

✅2. ”Podpisz jeszcze te i te dokumenty, ale weź ze sobą tylko jeden, a inny musi zostać w biurze” / „nic, że po polsku, ja Ci opowiem, o co tutaj chodzi”

Bardzo ważna zasada: wszystkie dokumenty muszą być w dwóch egzemplarzach i w zrozumiałym dla człowieka, który je podpisuje, języku.

Ryzyko: Jeżeli nie dostaniesz całego pakietu dokumentów, istnieje ryzyko, że jakieś szczegóły zostaną opisane w tych, których nie dostałeś. W takiej sytuacji, jeżeli nastąpi zerwanie umowy, ciężko będzie negocjować / walczyć o swoje prawa pracownicze, zwracając się do sądu / Państwowej Inspekcji pracy.

Jak się ubezpieczyć:

📌1. Jeżeli nie chcą Ci dać kopii umowy – rób zdjęcia telefonem. Poza tym jest to z pewnością zły sygnał, bo brak kopii oznacza, że pracodawca coś kręci.

📌2. Jeżeli dają ci umowę w języku, którego nie rozumiesz, masz prawo nie podpisywać tu i teraz a wyznaczyć dzień, żeby ktoś Ci to przetłumaczył / skonsultować się z prawnikiem / pomyśleć nad treścią. Jeśli potrzebujesz takiej konsultacji, służymy pomocą!

✅3. Brak zaznaczonej stawki w umowie zlecenia

W umowie musi być obowiązkowo zaznaczona stawka brutto, czyli do opodatkowania. Wyliczyć ile będziesz otrzymywał na rękę (netto) można przy pomocy online-kalkulatorów (jest ich wiele w internecie). W takiej sytuacji pracodawca może obiecywać, że „normalnie zapłaci” i będzie zapewniać, że „nie ma o co się martwić”. Lecz my przypominamy: lepiej mieć konkretną stawkę zaznaczoną w umowie, niż obiecywaną stawką z podwyżką.

Ryzyko: Pracodawca, który obiecuje ci normalną pensję, ale nie zapisuje jej w umowie, może w rzeczywistości zapłacić zarówno więcej, jak i mniej. Ale jeżeli będzie płacił więcej, zastanów się, czemu tak robi? Czy nie dlatego, że zatrzymuje wypłatę o kilka tygodni lub nie wie, jak długo będzie trwał projekt?

Jak się ubezpieczyć:

📌Prosić o uzupełnienie wysokości stawki w umowie. Dobrze, żeby w umowie były zawarte konkretne informacje: do którego dnia miesiąca wypłacana jest pensja i stawka godzinowa. W przypadku umowy o pracę powinna znaleźć się kwota wynagrodzenia nie za godzinę, a za cały miesiąc.

✅4. Kara i kompensaty „za wszystko”

Czasem w umowie pojawia się punkt „kary” lub „kompensaty”. Mogą one w sobie mieścić dość skomplikowane umowy dla pracownika i jednocześnie bardzo atrakcyjne dla pracodawcy sposoby „ubezpieczenia” siebie.

Ryzyko: Spóźniłeś się tylko jeden raz, zachorowałeś i poprosiłeś o dzień wolny, musiałaś wcześniej odebrać dziecko ze żłobka, a podczas rozwiązania umowy dostałeś/aś karę w rozmiarze miesięcznej pensji?

Jak się ubezpieczyć:

📌Żeby uniknąć takiej sytuacji, dostając umowę, zbadaj ją uważnie, czy nie ma w niej punktu „kary” albo „kompensaty”. Diabeł może tkwić akurat w tym szczególe.

✅5. Zatrudnienie na umowie zlecenia jak na umowie o pracę

Jeżeli pracujesz w określonym miejscu i w wyznaczonych godzinach, np. według grafiku, pracodawca musi Ci zaproponować umowę o pracę. Jest ona zazwyczaj bardziej szczegółowa, ale dzięki niej pracownik ma więcej praw – prawo do urlopu chorobowego [L4], wypoczynkowego, macierzyńskiego i inne udogodnienia wynikające z zatrudnienia.

Ryzyko: Jeżeli masz cały etat, pracujesz, powiedzmy, od poniedziałku do piątku, lecz masz umowę zlecenia, może ukazać się sytuacja, że za swoją pracę nie dostaniesz zasłużonego urlopu, okresu wypowiedzenia, ubezpieczenia, chorobowego oraz zdrowotnego.

Jak się ubezpieczyć:

📌Uważnie czytać umowę i spróbować zweryfikować, czy zaproponowane warunki pracy można odnieść do warunków umowy zlecenia czy umowy o pracę. Jeżeli jednak okaże się że jesteś zatrudniony na cały etat z umową zlecenia – pytać o przyczyny, prosić o zmianę umowy albo dzwonić do nas i my skonsultujemy tę sprawę.

Tu przedstawiliśmy tylko kilka popularnych „schematów” z którymi spotkały się osoby, które do nas piszą i dzwonią, w rzeczywistości jest ich o wiele więcej. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości odnośnie swojego pracodawcy lub umowy – skontaktuj się z nami, pomożemy zweryfikować warunki, zaproponujemy rozwiązania zgodnie z prawem pracy.