(te zmiany zostały zablokowane i ustawa zostanie wprowadzona w życie raczej na 100% w 2025 r.)
Znowelizowana ustawa o cudzoziemcach ma w szeroki sposób uregulować zasady dostępu cudzoziemców do rynku pracy w Polsce, wydawania zezwoleń i innych kwestii w zakresie pracy.
– Wprowadzenie obligatoryjnych przesłanek odmowy udzielenia zezwolenia na pracę, gdy przedsiębiorstwo pracodawcy zostało założone lub działa głównie w celu ułatwiania wjazdu obywatelom państw trzecich.
– Wprowadzenie zasady, że zezwolenia na pracę na rzecz polskiego podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi mogą być wydawane tylko w razie zatrudnienia cudzoziemca na podstawie stosunku pracy. Stosunek pracy zapewnia bowiem pracownikowi większą ochronę trwałości stosunku pracy i szerszy zakres uprawnień socjalnych związanych z pracą niż osobie wykonującej pracę lub świadczącej usługi na podstawie umowy cywilnoprawej.
- Wprowadzenie dodatkowych warunków udzielenia zezwolenia na pracę na wniosek nowopowstałych podmiotów oraz rozwiązań przeciwdziałających nadużywaniu zezwoleń na pracę przez podmioty nieprowadzące faktycznej działalności gospodarczej, a korzystające z biur wirtualnych. Podmioty nowopowstałe to takie, które prowadzą działalność w okresie krótszym niż pełen rok podatkowy i nie składały do tej pory zeznań podatkowych, u których z uwagi na krótki okres prowadzenia działalności nie jest znana także liczba uchylonych przez Wojewodę zezwoleń na pracę cudzoziemca wydanych na ich rzecz i nie jest znana liczba powiadomień pracodawcy o niepodjęciu pracy przez cudzoziemca. Podmioty korzystające z adresów biur wirtualnych to podmioty korzystające z usługi polegającej na udostępnieniu adresu zewnętrznego do rejestracji i odbioru korespondencji, pod którym zarejestrowane jest jednocześnie nawet kilkaset spółek i pod którym żadna z zarejestrowanych spółek nie prowadzi działalności gospodarczej.
- Ograniczenie możliwości udostępniania pracowników w ramach outsourcingu pracowniczego. Obecnie firmy prowadzące działalność w zakresie udostępniania pracowników omijają przepisy dotyczące pracowników tymczasowych oraz przepisy dotyczące agencji pracy tymczasowej, co prowadzi wielokrotnie do ciężkiego naruszania praw pracowników będących cudzoziemcami. Zgodnie z regulacjami zawartymi w projekcie ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, udostępnianie pracowników – cudzoziemców będzie możliwe wyłącznie przez podmioty zarejestrowane jako agencje pracy tymczasowej.
- Zastąpienie obowiązującej procedury – testu rynku pracy (sprawdzanie czy na miejsce pracy, które ma zająć cudzoziemiec, jest możliwość zatrudnienia osoby bezrobotnej zarejestrowanej w urzędzie pracy) inną procedurą, stosowaną w odpowiednich przypadkach. Projekt ustawy wprowadza elastyczną procedurę, która pozwoli poszczególnym powiatom decydować w jakich zawodach i branżach ograniczyć możliwość powierzania pracy cudzoziemcom na terenie tego powiatu i w jakim okresie – większa rola powiatów to również zwiększenie roli publicznych służb zatrudnienia.
- Wprowadzenie przepisów pozwalających przeprowadzać skuteczne kontrole Straży Granicznej i Państwowej Inspekcji Pracy. Kontrole u podmiotów powierzających pracę cudzoziemcom będą mogły być przeprowadzane bez zapowiedzi, która ułatwia przygotowanie się podmiotu do poddania się kontroli, na przykład poprzez tworzenie dokumentów poświadczających rzekome zgodne z przepisami zatrudnianie cudzoziemców.
- Wprowadzenie przepisów zobowiązujących pracodawców do informowania pracowników cudzoziemskich o prawach im przysługujących w związku wykonywaną pracą czy możliwością zrzeszania się w związkach zawodowych. Obecnie brak świadomości cudzoziemców w zakresie obowiązujących w Polsce regulacji przepisów prawa pracy prowadzi do naruszania przez pracodawców ich praw pracowniczych.
- Wprowadzenia przepisów dotyczących programów integracyjnych dla cudzoziemców m.in. pomoc w nauce języka polskiego.
- Ograniczenie możliwości podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prostej spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w zakresie spełniania powtarzających się świadczeń niepieniężnych, o których mowa w art. 176 lub art. 356 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 18, z późn. zm.) lub świadczenia pracy lub usług w zamian za akcje prostej spółki akcyjnej, dotyczące cudzoziemców, którzy nie mają prawa do równego traktowania z obywatelami polskimi w zakresie podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej.
- doprecyzowanie przepisów określających zakres dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy związany z zezwoleniem na pracę. W podobny sposób doprecyzowane i uzupełnione powinny być przepisy dotyczące oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi.
– sankcje za nielegalne zatrudnienie cudzoziemców i przekazywanie nieprawdziwych danych dotyczących zatrudnienia cudzoziemców zostaną zaostrzone – wysokość kary grzywny będzie ustalana przez sąd proporcjonalnie do liczby nielegalnie zatrudnionych cudzoziemców.