Umowa lojalnościowa z pracodawcą
Pracodawca może zabezpieczyć interesy firmy poprzez umowę lojalnościową, która zobowiązuje pracownika do zachowania lojalności wobec firmy. Umowa lojalnościowa jest zawierana między pracownikiem a pracodawcą i może trwać nie tylko w czasie świadczenia pracy dla pracodawcy, ale też po jej zakończeniu. W tego typu umowie może być zawarty np. zakaz konkurencji oraz inne warunki, które są korzystne dla pracodawcy. Sama treść umowy lojalnościowej zależy od ustaleń stron, które zainteresowane są jej podpisaniem. Zawsze możesz negocjować poszczególne zapisy umowy.
Umowa lojalnościowa za szkolenie
Jest to najczęściej spotykany typ umowy lojalnościowej. Pracodawcy próbują się w ten sposób zabezpieczyć przed odejściem nowo wyszkolonych osób . Te umowy często zawierane są przed szkoleniem. Rodzaj umowy zależy przede wszystkim od polityki pracodawcy.
Umowa lojalnościowa nie powinna obowiązywać, jeśli są to np. szkolenia obowiązkowe, takie jak np. BHP albo kursy dotyczące użytkowania produktów lub maszyn należących do tej konkretnej firmy. Zazwyczaj firmy wymagają podpisania umowy lojalnościowej, kiedy pracownicy odbywają specjalistyczne kursy, które są kosztowne dla pracodawcy.
Umowa lojalnościowa powinna być zawarta w formie pisemnej. Postanowienia takiej umowy nie mogą być krzywdzące dla pracownika i mniej korzystne niż obowiązujący kodeks pracy.
Umowa lepiej zabezpiecza interesy pracodawcy, ale i bez niej prawo zobowiązuje cię do zachowania w tajemnicy informacji, które zdobyłaś w pracy. Wynika to bezpośrednio z kodeksu pracy:
Art. 100 § 2 pkt. 4: Pracownik jest obowiązany dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.
Umowa lojalnościowa – zwrot kosztów szkolenia
Jeżeli pracownik podpisał umowę lojalnościową za szkolenie, będzie musiał dokonać zwrotu kosztów szkolenia, kiedy postanowi zwolnić się z pracy wcześniej niż przewiduje umowa. Czas zawarty w umowie nie może przekraczać trzech lat. Wyjątkiem może być sytuacja, gdy zwolnisz się z pracy, ponieważ to pracodawca nie dotrzymuje obowiązków, takich jak np. wypłacanie wynagrodzenia lub gdy jesteś ofiarą mobbingu.
Odszkodowanie za niedotrzymanie umowy – zakaz konkurencji
Niedotrzymaniem warunków umowy może być np. podjęcie pracy w konkurencyjnej firmie lub też założenie własnej działalności gospodarczej. W każdym z tych przypadków narażasz się na odszkodowanie za złamanie postanowień podpisanej przez siebie umowy lojalnościowej. Należy zaznaczyć, że pracodawca nie może żądać wysokiego zadośćuczynienia finansowego. Wysokość kary umownej zapisuje się w umowie.
W przypadku złamania zakazu konkurencji przez pracownika w czasie obowiązywania umowy o pracę, zakres wysokości kary, z jaką może wystąpić pracodawca jest stosunkowo ograniczony.
Zgodnie z art. 114 kodeksu pracy pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w przepisach kodeksu pracy.
Kodeks pracy zawiera trzy rodzaje odpowiedzialności materialnej pracownika:
- za szkodę wyrządzoną z winy nieumyślnej – (art. 114-119),
- za szkodę wyrządzoną z winy umyślnej – (art. 122),
- za szkodę powstałą wskutek niewyliczenia się pracownika z mienia powierzonego z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się – (art. 124 i 125).
W razie wyrządzenia szkody przez pracownika pracodawca może dochodzić tylko odszkodowania pieniężnego.
Pracownik ponosi odpowiedzialność wówczas, gdy pracodawca udowodni (art. 116 kodeksu pracy) – okoliczności uzasadniające tę odpowiedzialność:
- winę pracownika,
- naruszenie obowiązków pracowniczych (niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych),
- wysokość rzeczywistej straty oraz normalny związek przyczynowy między zachowaniem pracownika a powstałą stratą (szkoda w mieniu pracodawcy).
Umowa lojalnościowa – czy można uniknąć?
Z firmy, z którą masz podpisaną umowę lojalnościową, możesz się zwolnić bez dalszych konsekwencji tylko z winy pracodawcy.
Zawarcie umowy lojalnościowej nie jest obowiązkowe. Czasem pracodawca nalega na jej podpisanie, a odmowa kończy się rezygnacją ze współpracy. Warto już na samym początku wynegocjować dogodne warunki umowy. Można porozmawiać z pracodawcą o zmianie niektórych warunków umownych lub skróceniu zakazu konkurencji.