Prawne podstawy świadczenia pracy można podzielić na dwie grupy:
– zatrudnienie pracownicze oparte na przepisach prawa pracy oraz
– tzw. zatrudnienie niepracownicze oparte na przepisach prawa cywilnego.
Umowa o pracę zalicza się do zatrudnienia pracowniczego. Pracownik świadczy pracę na podstawie stosunku pracy. W tym przypadku stosuje się przepisy Kodeksu pracy oraz inne przepisy prawa pracy. Stosunek pracy tworzą tutaj dwa podmioty – pracodawca i pracownik. Pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, za wynagrodzeniem.
Umowa zlecenie to tzw. zatrudnienie niepracownicze. Należy ona do grupy umów cywilnoprawnych. Nie jest więc uregulowana w przepisach Kodeksu pracy, lecz Kodeksu cywilnego. Umowę zlecenia zawierają zleceniodawca i zleceniobiorca. Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
Podsumowując, umowa o pracę gwarantuje stabilność zatrudnienia oraz przywileje pracownicze, a umowa zlecenie – większą swobodę i może zawierać dodatkowe ustalenia. Np. zleceniodawca i zleceniobiorca mogą się umówić na płatny urlop wypoczynkowy (za czas niewykonywania zlecenia), okres wypowiedzenia, czy też dodatkowe wynagrodzenie za nadgodziny.
